Pensioen 2020 deel 5: een groot draaiverhaal
In 2020 wordt het gehele pensioenstelsel aangepast volgens de plannen van Staatssecretaris Klijnsma. De transitie naar dit nieuw te ontwerpen pensioenlandschap is ingewikkeld, maar haalbaar. Om deze ingrijpende pensioenveranderingen door te kunnen voeren is overgangsrecht nodig. Waar mogen we ons op verheugen?
De 180 graden draai
Klijnsma wil de huidige doorsneepremie, die gebaseerd is op tijdsevenredige opbouw, afschaffen. De premie is gelijk voor alle leeftijden. Daar passen beschikbarepremieregelingen en pensioensystemen bij op basis van degressieve opbouw. Bij degressieve opbouw blijft het te bereiken pensioen over de gehele carrière ‘’gelijk’’, maar wordt de opbouw steeds lager. Welke systeem nu ook geldt en voor welk systeem ook wordt gekozen, deze draai van 180 graden moet in één keer worden gemaakt. Het heeft grote effecten voor de werkenden die al pensioen opbouwen en daarom is overgangsrecht nodig. Werk aan de winkel voor de pensioensector en sociale partners.
Juridische hobbels
Op welke wijze worden de reeds verworven pensioenaanspraken ingebracht in de nieuwe regeling? En hoe wordt het overgangsrecht gedefinieerd? De pensioenveranderingen moeten voldoen aan Europese verdragen waardoor vragen over leeftijdsdiscriminatie en eigendomsrechten ontstaan. Omdat de verplichtstelling in stand wordt gehouden en zelfs uitgebreid wordt, speelt het mededingingsrecht ook mee.
Werkgevers de dupe van overgangsrecht?
In ieder geval moet de pensioenwetgeving, toezichtsregime en fiscaliteit drastisch worden aangepast. Het langdurige overgangsrecht zal ook bestaan uit fiscale overgangsmaatregelen. Dit is nodig omdat straks een uniforme (leeftijdsonafhankelijke) premie wordt voorgeschreven. Oudere werknemers zullen dit niet accepteren en naast de actuariële pensioenpremie een ‘premieopslag’ eisen alsof de oude regeling nog bestaat. Werkgevers moeten zien te voorkomen dat het totale pensioenprijskaartje duurder wordt. Daarom is het van groot belang dat werkgevers in actie komen en hun regeling “2020-proof” maken, in ieder geval voor nieuwe werknemers.
Brede transitiepaden
De transitie kan niet uniform zijn omdat de omstandigheden bij de diverse pensioenuitvoerders verschillen. Ook is een eventuele overgang afhankelijk van de eisen en wensen van sociale partners. De overheid moet de verschillende transitiepaden dus breed asfalteren omdat maatwerk nodig zal zijn.