FD: 01-05-2009
Het Financieele Dagblad: 1 mei 2009
Middelloonregeling legt het af
JAN-OLIVIER KUIJKHOVEN
Alleen bij beschikbarepremieregeling is voorspelbaarheid premie valide redenering.
Minder dan tien jaar geleden was de eindloonregeling nog gemeengoed in Nederland. Heeft de huidige koploper, middelloon, zijn langste tijd al weer gehad? Door overstap van middelloon naar beschikbarepremieregeling hoeven de steeds complexere en duurdere rondjes om het pensioen niet langer te worden gemaakt.
De beschikbarepremieregeling is het pensioensysteem dat al enkele jaren de norm is voor collectief pensioen ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. De regelingen bij pensioenfondsen daarentegen betreffen bijna alleen nog middelloonregelingen. En vooral deze fondsen, hun vermogensbeheerders, hun besturen, deelnemers en gepensioneerden maken barre en niet voorspelde tijden mee. Hun adviseurs overigens ook.
Bij allerlei oplossingen om herhaling te voorkomen, valt op dat bijna niemand het systeem zelf - de middelloonregeling - ter discussie stelt. Wel lees ik argumenten om nu zeer risicovol te beleggen. Opmerkelijk, aangezien dezelfde experts er weinig blijk van hebben gegeven voldoende te kunnen anticiperen op koersontwikkelingen. Pensioen is geen beleggingsspelletje. In essentie dient terzake altijd voldoende risicomijdend te worden belegd. De jurisprudentie wijst dit al jaren uit en de praktijk nu ook weer.
Een belangrijk argument voor de overstap van eindloon naar middelloon was destijds de voorspelbaarheid van de premie. Van dat argument is weinig over. Alleen in het geval van een beschikbarepremieregeling is dit een valide redenering. De meest gehoorde argumenten tegen de beschikbarepremieregeling zijn dat deze werknemersonvriendelijk is en indexatie hoogst onzeker is.
Heden ten dage blijken dat moeilijk houdbare standpunten. De kranten staan bol over het indexatieleed binnen de middelloonregelingen en werknemersonvriendelijk is de beschikbarepremieregeling niet. Uitvoerders ervan moeten tegenwoordig verplicht prudent beleggen en kunnen eventueel bij een lange beleggingshorizon wat meer risico nemen, volgens het life cycle-beginsel. Zodoende wordt er voor een oudere werknemer minder risicovol of risicomijdend belegd. Een daling in de beurskoersen zal de oudere werknemer daardoor minder hard of helemaal niet treffen.
Er speelt meer. De pensioenfondsen staan onder zware druk door de financiële en economische crisis, een lage marktrente en strikte nationale en internationale wetgeving. Herstelbetalingen, FTK, buffers, IFRS, torenhoge advieskosten? In het geval van de beschikbarepremieregeling is dat verleden tijd. Omdat de bezittingen bij een beschikbarepremieregeling altijd meeademen met de verplichtingen, is een dergelijke regeling voor de pensioenuitvoerder en de werkgever een verlichting. De transparantie en betaalbaarheid neemt met sprongen toe.
Er ligt ontegenzeggelijk een risico bij de werknemer, maar dat geldt nu ook voor de middelloonregeling, terwijl menigeen zich toch erg veilig waande. Sommige ondernemingspensioenfondsen en een enkel bedrijfstakpensioenfonds hanteren al zuivere beschikbarepremieregelingen. Deze voorzichtige trend lijkt onomkeerbaar.
Mr. J-O. Kuijkhoven is managing partner bij KWPS.
Voor oudere werknemer risicomijdend beleggen...
Copyright (c) 2009 Het Financieele Dagblad