FT: 14-09-2010

De Financiële Telegraaf: 14 september 2010

‘Pensioensolidariteit tussen generaties pervers geworden’

MANNO VAN DEN BERG

De ophef over onze pensioenen zwengelt links en rechts de discussie over het Nederlandse pensioenmodel weer aan. Het pensioen op eigen risico – bekend als DC (defined contribution) – is daarbij voor veel werknemers hét afschrikwekkende alternatief. Jan-Olivier Kuijkhoven (KWPS Corporate Pension Solutions) vindt dat onterecht. „Een verlicht DC-systeem verschilt nauwelijks nog van de hervormingskoers die de sociale partners willen varen, maar heeft wél voordelen: het is transparanter, valt niet onder het stringente pensioentoezicht en is daardoor goedkoper.”

Pensioenfondsen staan volgens Kuijkhoven nu voor twee keuzes: of ze maken in het huidige stelsel de hoogte van het nominale pensioen afhankelijk van het beleggingsrendement en levensverwachting – het recent gesloten pensioenakkoord tussen werkgevers- en werknemersorganisaties bewandelt die weg – of ze stappen over naar het door vele zo verfoeide DC-systeem. De uitkomst is in grote delen hetzelfde: een pensioen dat afhangt van beleggingsrendement en levensverwachting, stelt Kuijkhoven.

Het gesteggel over met welke rekenrente pensioenfondsen nu hun verplichtingen moeten uitrekenen, is een achterhoedegevecht, meent Kuijkhoven. Met de herinvoering van een vaste rekenrente alleen vullen de fondsen de gaten niet. „Daarmee los je de langere levensverwachting niet op en ondertussen gaat de vergrijzing gewoon door.” Het eerste zorgt ervoor dat pensioenfondsen per persoon meer geld opzij moeten zetten. Door de vergrijzing staan er steeds minder premiebetalende, jonge deelnemers tegenover de gepensioneerden die geld aan het fonds onttrekken. Dát stelsel moet wel gaan kraken, is inmiddels de mening van de meeste pensioenexperts. „De solidariteit tussen generaties is pervers geworden, want deze werkt nu nog maar naar één kant op”, vat Kuijkhoven het probleem samen. 

Hervorming van het middenloonstelsel is een optie, stelt Kuijkhoven. De doelstelling dat werknemers inclusief aow een pensioen van 70% van hun gemiddeld verdiende inkomen tegemoet kunnen zien, wordt dan afhankelijk gemaakt van het beleggingsrendement, al is er wel een inspanningsverplichting. „Elk jaar moet je wel weer bijstellen om het doel te halen, al dan niet op aanwijzing van De Nederlandsche Bank, elk jaar weer discussie over de inflatiecorrectie en de hoogte van het pensioen.”

DC is dan beter, oordeelt de expert die werkgevers adviseert over hun pensioenregeling. „Maar wél een verlichte variant waarbij deelnemers geen individuele beleggingsvrijheid hebben, maar samen in een collectief blijven beleggen. Dat levert schaalvoordelen en risicobeheersing op.” Pas aan het eind van de rit wordt er gekeken wat eenieder individueel heeft opgebouwd. Kuijkhoven vreest daarbij geen Amerikaanse toestanden: „Je past de beleggingen aan de leeftijd aan, waardoor je het risico steeds verder afbouwt.” Een voordeel van dit systeem is dat het niet onder het zware FTK-toezicht valt, stelt Kuijkhoven. Dat toezicht leidt tot hoge kosten; een pensioenfonds moet een bataljon aan adviseurs, rekenaars en controleurs inhuren. Een werkgever kan in samenspraak met de vakbonden bovendien desgewenst vandaag nog een verplicht DC-systeem kiezen. Daarvoor is geen wettelijke belemmering, bezweert Kuijkhoven. Een voorwaarde om het zware toezicht buiten de deur te houden, is wel dat een fonds niet langer de uitkeringen voor de eigen deelnemers verzorgt, de deelnemer krijgt simpelweg de pensioenopbrengst mee. Dat kapitaal moet hij vervolgens onderbrengen bij een andere pensioenuitvoerder, liefst bij die uitvoerder die het in de hoogste maanduitkering weet om te zetten. „Gepensioneerden willen en hoeven geen inspraak meer. Je hebt geen gedoe meer met inflatiecorrectie, te lage dekkingsgraden, herstelplannen of andere vervelende verrassingen.”

Jan-Olivier Kuijhoven is voorstander van een verlicht systeem.

Copyright (c) 2010 De Financiële Telegraaf