Booking.com moet deelnemen aan pensioen van bedrijfstak Reisbranche
Publicatiedatum 27 februari 2024
Op 30 januari 2024 heeft Hof Den Haag (na verwijzing van de Hoge Raad in 2021) haar oordeel geveld of werknemers Booking.com verplicht moeten deelnemen aan de pensioenregeling van de bedrijfstak Reisbranche (Bpf Reisbranche). De zaak was aangespannen door Bpf Reisbranche. Centraal stond de vraag of Booking.com kan worden aangemerkt als een (online) reisagent. Booking.com verzette zich hiertegen, omdat het zichzelf aanmerkt als een IT-bedrijf.
In 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat Booking.com bemiddelt bij het tot stand komen van overeenkomsten op het gebied van reizen, en dus een (online) reisagent is, een en ander zoals bedoeld in het verplichtstellingsbesluit. Booking.com voerde aan dat zij niet valt onder de verplichtstelling, omdat niet is voldaan aan de in het verplichtstellingsbesluit omschreven voorwaarde dat meer dan 50% van de loonsom van Booking.com moet worden toegeschreven aan de bemiddeling bij het boeken van een accommodatie. Zij is namelijk van mening zelf niet actief betrokken te zijn bij de overeenkomst tussen toeristen en accommodaties.
Het Hof is van oordeel dat uit de in het geding vaststaande feiten, de informatie op de website en de algemene voorwaarden van Booking.com blijkt dat de kernactiviteit van Booking.com is ‘het bemiddelen bij het (online) boeken van accommodaties’. Het Hof is daarbij verder van oordeel dat de werkzaamheden die betrekking hebben op het ontwikkelen, onderhouden, vernieuwen en uitbreiden van het reserveringsplatform (de software dus) kunnen worden toegeschreven aan de bemiddeling. Hiermee wordt volgens het Hof voldaan aan het hoofdzakelijkheidscriterium (van 50% van de loonsom) zoals geformuleerd in het verplichtstellingsbesluit.
De beslissing van het Hof heeft tot gevolg dat Booking.com met terugwerkende kracht per 1 januari 1999 moet aansluiten bij Bpf Reisbranche en per 1 januari 2021 bij pensioenfonds PGB. Dat pas in 2015 – na een verzoek van Bpf Reisbranche – bij wijzigingsbesluit aan de begrippen reisagent en reisorganisator “online” is toegevoegd in het verplichtstellingsbesluit doet niet ter zake. De omschrijving van de beide begrippen is met die toevoeging namelijk niet inhoudelijk gewijzigd.
De kosten voor Booking.com zullen tot in de vele miljoenen oplopen en de vraag is in hoeverre Booking.com (een deel van) de premie kan verhalen op (ex-)werknemers. Uit de feiten blijkt verder dat Booking.com reeds een pensioenregeling had getroffen voor werknemers, waardoor er in beginsel sprake is van een dubbele pensioentoezegging met alle mogelijke fiscale en juridische gevolgen van dien.
Onze verwachting is dat zich in de toekomst meer van dergelijke zaken zullen voordoen, omdat steeds meer bedrijven zich richten op online verkoop van goederen en diensten via digitale platformen. Een vergelijkbare situatie heeft zich bijvoorbeeld al voorgedaan bij Deliveroo en Domino’s Pizza. Werkgevers doen er daarom goed aan om bij de start van ondernemingsactiviteiten en vervolgens periodiek te laten toetsen of op basis van de actuele bedrijfsactiviteiten een verplichtstelling kan gelden. KWPS kan ondernemingen hierbij vanzelfsprekend assisteren.
