Gevolgen handhaving schijnzelfstandigheid voor pensioenen

Publicatiedatum 18 september 2024

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat de arbeidsrelatie tussen zelfstandigen en opdrachtgevers nauwkeuriger wordt beoordeeld om te bepalen of er eigenlijk sprake is van een werknemer-werkgeververhouding. Wanneer een zelfstandige als werknemer wordt gezien, brengt dit diverse risico’s met zich mee voor zowel de zelfstandige als de opdrachtgever. In deze actualiteit bespreken we twee belangrijke gevolgen van deze strengere handhaving voor het pensioendomein.

 Deelname aan pensioenregeling bij werknemer-status

Een belangrijk risico voor opdrachtgevers is dat een zelfstandige, wanneer deze wordt gezien als werknemer, moet deelnemen aan de pensioenregeling van de werkgever. Dit betekent niet alleen dat de zelfstandige vanaf het moment dat hij als werknemer kwalificeerde had moeten deelnemen, maar ook dat de werkgever verantwoordelijk kan worden gesteld voor niet betaalde pensioenpremies. Dit kan leiden tot aanzienlijke financiële lasten voor de opdrachtgever, vooral als de zelfstandige al langere tijd werkzaamheden verricht en nooit is aangemeld voor de pensioenregeling.

 Risico's bij overlijden van de schijnzelfstandige

Een ander belangrijk risico dat zich nu reeds voordoet, is wanneer een zelfstandige overlijdt en de nabestaanden kunnen aantonen dat er sprake was van een werknemer-werkgeververhouding. In dat geval hebben de nabestaanden, zoals een partner en eventuele kinderen, recht op een partnerpensioen en wezenpensioen. Wanneer de zelfstandige/werknemer niet was aangemeld voor de pensioenregeling, zal de verzekeraar of het pensioenfonds mogelijk niet uitkeren. Of er wordt wel uitgekeerd maar de schade die de uitvoerder loopt, wordt bij de werkgever in rekening gebracht. De opdrachtgever/werkgever kan dus geconfronteerd worden met een hoge schadeclaim, waarbij de kosten voor partner- en wezenpensioenen kunnen oplopen tot honderdduizenden euro's.

Conclusie

De gevolgen voor werkgevers die ‘werknemers’ als zelfstandigen behandelen kunnen groot zijn. Naast het risico van boetes van de Belastingdienst voor het niet naleven van de wetgeving rondom schijnzelfstandigheid, kunnen zij dus ook geconfronteerd worden met terugwerkende pensioenverplichtingen en claims van nabestaanden. Het is daarom cruciaal dat werkgevers hun arbeidsrelaties tijdig beoordelen en maatregelen nemen om risico's te beperken.

‍