Publicatiedatum: 8 april 2025

Nu langzaam de fiscale teugels worden aangehaald en schijnzelfstandigen in toenemende mate in dienst worden genomen, ontstaan er diverse pensioenvragen. Een daarvan is of het mogelijk is de persoon, hierna te noemen werknemer, voor het verleden en/of de toekomst buiten de pensioenregeling te houden.

Uitvoerder is een verzekeraar of premiepensioeninstelling

Voor de toekomst kan de werknemer in beginsel niet buiten de pensioenregeling worden gehouden, als hij of zij althans onder het deelnemerbegrip in de regeling (zie pensioenreglement) valt. Weliswaar hebben partijen contractsvrijheid, maar door het niet-overeenkomen van pensioen (of het tekenen van een afstandsverklaring) handelt de werkgever in strijd met de uitvoeringsovereenkomst met de verzekeraar of de PPI. In de overeenkomst is praktisch altijd opgenomen dat de werkgever alle werknemers moet aanmelden. Het niet-overeenkomen van pensioen is contractbreuk richting de uitvoerder

Voor het verleden ligt de kwestie genuanceerder. Op het moment dat er een arbeidsovereenkomst wordt getekend, is het mogelijk om een vaststellingsovereenkomst op te stellen waarin partijen overeenkomen dat de persoon nimmer deelnemer is geweest ter zake de pensioenregeling, er nimmer een pensioenovereenkomst of -regeling tot stand is gekomen voor de datum van de arbeidsovereenkomst en dat dit nimmer in de bedoeling van partijen heeft gelegen pensioen overeen te komen, getuige de overeenkomst van opdracht. Het is aan te raden van te voren overleg te hebben met de verzekeraar of PPI om verrassingen te voorkomen.

Uitvoerder is een bedrijfstakpensioenfonds

Partijen kunnen in beginsel noch voor het verleden noch voor de toekomst overeenkomen dat de persoon niet deelneemt aan de pensioenregeling. Deelname is namelijk verplicht krachtens de wet. De persoon dient voor de toekomst hoe dan ook aangemeld te worden voor de regeling van het bedrijfstakpensioenfonds.

Voor het verleden is dit complexer. In beginsel kan een werknemer ook voor het verleden pensioen claimen bij het bedrijfstakpensioenfonds en kan het pensioenfonds deze claim niet zomaar terzijde schuiven. Voor pensioenfondsen geldt het principe ‘geen premie, wel recht’. Pensioenfondsen hebben voor deze problematiek aandacht gevraagd bij de politiek omdat werknemers in beginsel onbeperkt terug in de tijd pensioen zouden kunnen claimen, hetgeen weer kan betekenen dat de werkgever voor de premie moet opdraaien. Het laatste woord is hier nog niet over gesproken.