Pensioen in de cao? Niet algemeen verbindend

Publicatiedatum 21 maart 2022

Sociale partners nemen bij het afspreken van een nieuwe cao regelmatig een pensioenbepaling op. Deze bepaling kan bijvoorbeeld gaan over het type regeling of de uitvoerder waar de pensioenregeling is ondergebracht. Nadat de cao is overeengekomen, wordt deze vaak algemeen verbindind verklaard (AVV) door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Wanneer de cao AVV is, is deze van toepassing op alle werknemers in de sector of beroepsgroep. In de AVV-versie van de cao ontbreekt echter de pensioenbepaling. Waarom is dit het geval?

Het simpele antwoord is: omdat pensioenbepalingen niet AVV kunnen zijn. Collectieve pensioenregelingen voor sectoren of beroepsgroepen zijn veelal ondergebracht bij een verplichtgesteld bedrijfstak- of beroepspensioenfonds. Een cao kan maximaal twee jaar algemeen verbindend worden verklaard en een fondsbepaling in een cao maximaal vijf jaar. Pensioenen zien op een nog langere termijn. De AVV is dus geen doelmatig middel voor het sector- of beroepsbreed voorschrijven van een pensioenregeling. Dit is vastgelegd in onderdeel 4.3.4 van het Toetsingskader AVV: ‘Pensioenen zijn voorzieningen met een eigen, door de Pensioenwet bepaald regime. Voor pensioenen bestaat analoog aan het algemeen verbindend verklaren van cao-bepalingen de ’verplichte deelname’ op basis van de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 (Wet Bpf 2000) en de Wet verplichte beroepspensioenregeling (WVB).’ Er zijn overigens sectoren waar geen bedrijfstak- of beroepspensioenfonds is, maar er wel een regeling is voorgeschreven door de cao. Ook in deze gevallen maakt dat de pensioenbepaling geen onderdeel uit van de AVV-cao.

Kan een werkgever dan zomaar de pensioenbepalingen in een cao negeren? Nee, dat zeker niet. Wanneer de werkgever bijvoorbeeld is aangesloten bij een werkgeversorganisatie die de cao heeft gesloten, is de cao van toepassing (in ieder geval voor gebonden werknemers, maar ook vaak voor ongebonden werknemers via een incorporatiebeding in de arbeidsovereenkomst), ongeacht het AVV zijn. Concluderend moet goed worden nagegaan of een werkgever een pensioenregeling moet toepassen conform de cao. Is er geen pensioenregeling voorgeschreven en wordt deze niet overeengekomen, dan kan de werkgever eventueel een eigen pensioenovereenkomst sluiten met de werknemer.

‍