Temporisering AOW: minder pensioen en geen leeftijdsontslag meer?
De AOW wordt aangepast, zodat de voorgenomen stijging van de AOW-leeftijd de komende jaren minder hard gaat. Deze temporisering van de AOW-leeftijd is aanvankelijk ontvangen als een grote winst voor de hardwerkende Nederlander. Maar lang niet iedereen lijkt zich te beseffen dat dit voor grote groepen helemaal niet zo voordelig is. Verder gaan er stemmen op om ontslag op de AOW-datum onmogelijk te maken.
Werkenden
Volgens parlementaire stukken werkt zo’n 55% van de personen die nu eerder AOW zullen krijgen. Voor deze personen ontstaat bij ingang van de AOW-uitkering een inkomensverandering: het verschil tussen het loon en de lagere AOW-uitkering. Aangezien werkgevers nog altijd het dienstverband mogen beëindigen op de AOW-datum, kan de werknemer nu verplicht zo’n 4 tot 8 maanden eerder dan verwacht met pensioen worden gestuurd. De temporisering leidt dan dus vroeger tot een daling in het inkomen. Aangezien lang niet iedereen een zwaar beroep heeft, is dit voor veel werknemers ongewenst.
Niet-werkenden
De overige 45% werkt niet, dus voor deze groep was de temporisering -vanwege zware werkdruk- in het geheel niet noodzakelijk. Ongeveer 25% van de personen ontvangt een sociale uitkering vóór de AOW-datum. Ingeval sprake is van loongerelateerde uitkeringen, ontstaat ook voor deze groep veelal een daling van het inkomen bij ingang van de AOW. Met de nieuwe wet ontstaat deze daling dus zo’n 4 tot 8 maanden eerder.
Vervroegen pensioen
Veel personen kiezen er voor hun werkgeverspensioen gelijk in te laten gaan met de AOW-uitkering. Naast de AOW is er immers vaak geen ander inkomen. Als gevolg van het eerder ingaan van de AOW-uitkering, dienen de opgebouwde pensioenen dan tussen de 4 en 8 maanden eerder in te gaan. Ten opzichte van de oude AOW-leeftijden leidt dit gemiddeld tot een daling van 4%-5% van het pensioen (de vervroeging vanaf de originele pensioendatum kost de deelnemer zo’n 9% van zijn pensioenuitkering). In combinatie met de verwachte kortingen kan dit voor veel deelnemers tot een financieel onaangename verrassing leiden.
Pyrrusoverwinning?
Vorenstaande roept de vraag op of het gekozen middel wel het juiste was. Daarom gaan er nu stemmen op om te verbieden dat werkgevers hun werknemers op de AOW-datum mogen ontslaan en werknemers het wettelijk recht te geven om door te blijven werken na de AOW-leeftijd. Daarmee grijpt de overheid in op de vrijheden die sociale partners nu hebben over het maken van arbeidsvoorwaardelijke afspraken.
Wij zullen deze discussie met grote interesse volgen. Werkgevers zullen zich er hoe dan ook bewust van moeten zijn dat werknemers zich mogelijk geen vervroegde pensionering kunnen veroorloven en verzoeken om door te werken. Persoonlijke aandacht voor en inleving in de situatie van de werknemer zijn van groot belang om op een constructieve wijze het gesprek met werknemers aan te kunnen gaan.
24 september 2019
