Verhoging pensioenrichtleeftijd naar 68; wijziging arbeidsvoorwaarde

Het CBS heeft in oktober 2016 de nieuwe raming voor de gemiddelde leeftijdsverwachting bekendgemaakt. Als gevolg van de gestegen levensverwachting heeft de minister van Financiën aangekondigd dat de fiscale pensioenrichtleeftijd per 1 januari 2018 zal worden verhoogd van 67 naar 68. 

De pensioenrichtleeftijd is de rekeneenheid die wordt gebruikt voor de berekening van de jaarlijkse maximaal toegestane fiscale pensioenopbouw. De minister mag de richtleeftijd bij koninklijk besluit verhogen.

Huidige fiscale kaders

Voor middelloonregelingen geldt een jaarlijkse maximale pensioenopbouw van 1,875% van de pensioengrondslag waardoor in 40 dienstjaren 75% van het middelloon aan pensioen wordt bereikt, exclusief AOW.

De pensioenrichtleeftijd is 67 jaar. Voor eindloon en beschikbare premieregelingen gelden afgeleide maxima en eveneens de richtleeftijd van 67 jaar.

Wat betekent de richtleeftijd van 68?

De percentages voor eind- en middelloon dalen niet. Dit blijft in beginsel 1,875% voor middelloon. Ogenschijnlijk is er weinig aan de hand. Echter, een opbouw van 1,875% met richtleeftijd 68 is actuarieel gezien gelijkwaardig aan een opbouw van 1,75% op richtleeftijd 67 jaar. Er is dus sprake van een verlaging van de fiscale ruimte (en dus een verslechtering van de arbeidsvoorwaarde) als het percentage van 1,875% van toepassing is en blijft in een regeling. Hiervoor kan een compensatie worden geboden. Soms kan dat nog in pensioen, bijvoorbeeld door de bonus pensioengevend te maken.

Ten aanzien van beschikbare premieregelingen verwachten wij een daling van de fiscaal maximale  premiestaffels. Door de verhoging van de pensioenrichtleeftijd kan de premie in een beschikbare premieregeling tenslotte een jaar langer renderen. Mogelijk dat de staffels per 2018 in december 2016 bekend worden.

Compensatie

De pensioenovereenkomst kan in beginsel niet zonder instemming van de werknemer en OR worden aangepast. De verlaging van de fiscale pensioenopbouw is een (bestuursrechtelijke) wijziging waarvoor (arbeidsrechtelijk gezien) instemming van de werknemers noodzakelijk is. De kans op instemming is groter indien de werknemer op een redelijke wijze gecompenseerd wordt.

Bij het aanpassen van de regeling is het aan te raden verder te kijken dan naar 2018. De overheid blijft ingrijpen in het pensioen. De complexe arbeidsvoorwaarde kan door een andere vormgeving veel meer toekomstbestendig worden gemaakt. Hiervoor kan een compensatie worden geboden. Pensioen hoeft geen hoofdpijndossier te zijn.

28 november 2016

Auteur(s) en meer informatie: