Voorkom kostenexplosie vanwege Pensioenakkoord

Het Pensioenakkoord kan leiden tot een kostenexplosie voor alle werkgevers die hun regeling hebben ondergebracht bij een levensverzekeringsmaatschappij of een premiepensioeninstelling. Steeds meer specialisten waarschuwen daar voor. Dit is geen bangmakerij en daarom is het van belang tijdig de juiste stappen te zetten. Het goede nieuws is dat forse kostenstijgingen wel degelijk kunnen worden voorkomen.

Wat is er aan de hand?

Het Pensioenakkoord gaat voor iedere regeling uit van een leeftijdsonafhankelijk pensioenpremiepercentage voor elke werknemer. De huidige systematiek bij verzekeringsmaatschappijen en premiepensioeninstellingen is echter een zogenaamde actuariële premie. In de beide figuren hieronder is een premie weergegeven die (in theorie) tot een identiek en voldoende pensioen leidt als een 21-jarige begint met pensioenopbouw en dat tot aan zijn pensioen volhoudt.

Kosten / Premieverloop nu (actuariële premie uitgedrukt in de pensioengrondslag) Kosten/ premieverloop straks (gelijkblijvende premie uigedrukt in de pensioengrondslag)

De actuariële premie (figuur links) die nu betaald wordt, loopt op naarmate de leeftijd stijgt. Vanwege het pensioenakkoord zal het premiepercentage een vast percentage (figuur rechts) moeten gaan bedragen. Dat zal worden afgedwongen door fiscale regels. Het percentage mag waarschijnlijk maximaal 27% bedragen.

Als de werkgever met een regeling zoals in figuur 1 een gelijkwaardige regeling introduceert zoals in figuur 2 dan zal de totale premielast dalen of stijgen, afhankelijk van de bestandsopbouw. Maar dat is niet het enige effect. Oudere werknemers zullen compensatie eisen, omdat zij een lagere premie gaan ontvangen. Krijgen werknemers de compensatie niet dan hebben zij het recht niet in te stemmen met de pensioenwijzigingen. Zonder nadere maatregelen bestaat de kans dus dat het kostenniveau van de werkgever er door de overstap naar het nieuwe systeem als volgt uitziet.

Kosten nieuw systeem en compensatiemaatregel

Hoe kan een kostenstijging worden voorkomen?

Het is van groot belang dat er geen nieuw gelijkblijvend premiepercentage overeengekomen wordt zonder de effecten van in- en uitstroom en aard en duur van de overgangsmaatregel te bekijken. Door een kwantitatieve analyse te maken van de verwachte premie volgens de oude regeling krijgt de werkgever inzichtelijk welke premie gemoeid zou zijn bij voortzetting van de oude regeling. De verwachte in- en uitstroom moet daarbij in aanmerking worden genomen. Op basis daarvan kan in combinatie met de aard en duur van de compensatiemaatregel worden vastgesteld wat de hoogte kan zijn van de gelijkblijvende premie tijdens en na de termijn van de compensatiemaatregel. Op deze manier kan de gevreesde kostenexplosie beperkt of gemitigeerd worden. Daarbij dient ook te worden bedacht dat een gelijkblijvend percentage op de langere termijn altijd een besparing zal betekenen als het bestand veroudert (daarvan is bijna in heel Nederland sprake). De kwantitatieve aspecten zijn door KWPS in rekenmodules verwerkt waarmee pijlsnel diverse analyses kunnen worden gemaakt.

Overige aandachtspunten

Bij het wijzigingstraject naar de nieuwe pensioenregeling is niet alleen de kwantitatieve analyse van belang maar ook de onderhandelingen met de vakbonden of het instemmingstraject met werknemers, het overleg en de instemming van de Ondernemingsraad, de aantrekkelijkheid van de pensioenregeling als arbeidsvoorwaarde en uitstroom-instrument, communicatie met en uitleg aan de werknemer, het voorkomen van ongelijke behandeling en afstemming met de pensioenuitvoerder. Hier ligt onder meer een belangrijke rol voor pensioenjuristen en arbeidsrechtadvocaten. 

23 september 2019

Auteur(s) en meer informatie: