|
In opdracht van minister Donner heeft een commissie onder leiding van professor Goudswaard onderzocht in hoeverre de financiële crisis en de vergrijzing de schokbestendigheid van het pensioenstelsel ondermijnen. Goudswaard geeft aanwijzingen voor de verbetering van de houdbaarheid van het stelsel. De commissie heeft de randvoorwaarde van het behoud van collectiviteit en solidariteit meegekregen.
Het onderzoek kent een voor KWPS weinig verrassende uitkomst: om het Nederlandse pensioenstelsel toekomstbestendig te houden, moeten er aanpassingen worden doorgevoerd. Een toename van de premie met meer dan 30% in de komende 15 jaar is anders onvermijdelijk.
Dit is het eerste onderzoek waarin de belangrijkste bronnen van zorg voor werkgevers, pensioenfondsbestuurders, werknemers en gepensioneerden worden gecombineerd, te weten:
- Stijgende levensverwachting
- Rendementsschommelingen
- Druk op premiehoogte
- Afnemende bereidheid van werkgevers tekorten in het pensioenfonds aan te vullen.
Zonder voorkeur of oordeel noemt Goudswaard twee richtingen: langer doorwerken of lagere pensioenen. De (theoretische) optie de pensioenpremies te verhogen is niet opportuun gezien de reeds hoge kosten van het pensioenstelsel in Nederland.
Concreet noemt Goudswaard een verlaging van de pensioenambitie door:
- Een lager pensioen, bijvoorbeeld door een lager opbouwpercentage
- Een maximering van het pensioengevend salaris
- Versobering van de indexatie
- Verwerking van de hogere levensverwachting in de pensioenen
- Groter toedeling van beleggingsrisico’s naar de deelnemers.
Naast verlaging van de pensioenambitie, vraagt Goudswaard om grotere flexibiliteit. In pensioencontracten dient grotere aandacht aan duurzaamheid en duidelijkheid voor deelnemers besteed te worden. Minister Donner beantwoordde zelf tijdens de ontvangst van het rapport de vraag hoe pensioenen zeker gesteld moeten worden om mensen een goede oude dag te bieden: Niets doen leidt tot onzekerheid, onderhoud is behoud.
PS 1: Het is de vraag of onderhoud voldoende is als het fundament niet meer van deze tijd is. Goudswaard laat zich niet uit over nieuwe reële mogelijkheden voor verantwoorde pensioenopbouw zoals het collectief en risicomijdend beleggen van beschikbare premie kapitalen of persoonsgebonden pensioen- en beloningsbudgetten.
PS 2: Goudswaard roemt de solidariteit, onder andere uitmondend in doorsneepremies. De premie-ontwikkeling van doorsneepremies is echter een doorn in het oog van met name (werkgevers met in hoofdzaak) jongere werknemers. KWPS blijft benadrukken dat solidariteit geen oplossing is voor vergrijzing. In een toekomstbestendig pensioenbeleid en de uitvoering daarvan streven wij eerder naar synergie dan naar solidariteit. De vergrijzing is helaas een ramp voor de solidariteit.
PS 3: Eerder in januari verscheen het rapport van de commissie Frijns. Hierin werd onder meer geconcludeerd dat pensioenfondsen meer nadruk dienen te leggen op het strategisch beleggingsbeleid en op risicobeheer. Spoedig verwachten wij de conclusies van de commissie Don over het Financieel Toetsingskader voor pensioenfondsen. Rode draad uit alle onderzoeken: aanpassing en flexibilisering zijn noodzakelijk om kosten te beheersen en risico’s te spreiden. Dit geldt voor alle arbeidsvoorwaarden.
|
